Nghệ sĩ Ngọc Khang (sinh năm 1965) là một trong những giọng hát ấn tượng nhất trong nền âm nhạc cổ điển của Việt Nam. Anh được công chúng yêu mến nhờ vào giọng hát mạnh mẽ, tràn đầy xúc cảm, vững vàng về kỹ thuật âm nhạc cùng với tinh thần làm việc tỉ mỉ, chu đáo. Gần đây, anh đã được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND)
- Kính thưa NSND Ngọc Khang, năm 1989, anh đã tham gia Cuộc thi Giọng hát hay Hà Nội lần thứ hai và giành được giải Nhất. Liệu đây có phải là dấu mốc khởi đầu trong sự nghiệp âm nhạc của anh và giúp anh hình thành con đường đi đến với dòng nhạc trữ tình và cách mạng?
- Đúng vậy. Khi đó, tôi đang ở năm cuối hệ trung cấp 4 năm tại Nhạc viện Hà Nội (hiện nay là Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam). Tôi đã tham dự cuộc thi Giọng hát hay Hà Nội lần thứ hai và được trao Huy chương Vàng với các ca khúc như: “Tùy hứng Lý qua cầu” của nhạc sĩ Trần Tiến, “Nhớ Hà Nội” của nhạc sĩ Hoàng Hiệp, và “Mùa xuân” của nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn. Thành công này đã giúp tôi định hướng rõ ràng hơn về con đường âm nhạc của mình, tập trung vào nhạc trữ tình và nhạc cách mạng mang tính hàn lâm. Sau đó, tôi được Nhà nước cử đi học tại Nhạc viện Tchaicovsky (Nga). Sau 7 năm học tập, tôi trở về nước và lại tham gia Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc vào năm 1999. Tôi đã thể hiện bài “Chảy đi sông ơi” của nhạc sĩ Phó Đức Phương. Mỗi lần trình bày ca khúc này, tôi đều cảm thấy xúc động. Tôi lại nhớ những bài học từ cô giáo trong những tháng ngày học ở Nga, với những lời dạy chân thành: “Một nghệ sĩ chân chính muốn trở nên nổi tiếng thực sự cần nhớ ba điều quan trọng: Kỹ thuật thanh nhạc, giọng hát trời phú cần được rèn luyện qua thời gian, và lòng đam mê từ trái tim. Nói khác đi, đó là ba yếu tố: Cổ họng, trái tim, và trí não. Nếu thiếu một trong ba yếu tố này, người đó chưa thể được xem là ca sĩ. Nếu bạn không có trái tim – tình cảm mà chỉ dựa vào kỹ thuật thì cũng chỉ như một người thợ hát bình thường. Còn nếu chỉ có cảm xúc mà thiếu kỹ thuật, thì ca sĩ đó sẽ không thể truyền tải được tinh thần của âm nhạc.”
- Anh thường nhắc đến NSND Quý Dương. Anh đã học hỏi được gì từ thầy của mình?
- NSND Quý Dương là người thầy đầu tiên của tôi về thanh nhạc. Tôi đã được học thầy trong hai năm trước khi vào trường. Thầy đã trang bị cho tôi nhiều kỹ năng và kinh nghiệm trong việc thể hiện ca khúc. Nhưng quan trọng nhất, tôi học được từ thầy tính cách và lòng tận tâm với học trò, mỗi khi thầy hát đều tràn đầy cảm xúc. Tôi tin rằng, cuộc sống bên ngoài như thế nào thì trong nghệ thuật cũng cần phản chiếu điều đó. Nếu bạn sống tràn đầy cảm xúc, yêu thương mọi người và mọi vật, thì trong nghệ thuật, con người cũng sẽ có lòng bao dung, chia sẻ, mang đến điều tốt đẹp cho xã hội. Tôi nhớ nhất những lần đạp xe cùng thầy dọc theo con đường Thanh Niên, Phan Đình Phùng với bóng cây rợp mát, nơi thầy đã kể cho tôi nghe biết bao câu chuyện. Những khoảnh khắc đó giống như những “giờ giảng” không chính thức nhưng đã nuôi dưỡng tâm hồn tôi, giúp tôi hiểu hơn về Hà Nội và cuộc sống của người nghệ sĩ như thầy.
- Hát về Bác luôn là niềm tự hào, đặc biệt NSND Ngọc Khang đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng công chúng với nhiều ca khúc: “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người”, “Người là niềm tin tất thắng”, “Bác đang cùng chúng cháu hành quân”… Có kỷ niệm nào khiến anh không bao giờ quên?
- Tôi đã biểu diễn nhiều ca khúc với đủ thể loại khác nhau. Chủ tịch Hồ Chí Minh – vị anh hùng giải phóng dân tộc, là một nhân vật văn hóa thế giới được cả nước Việt Nam và thế giới ngưỡng mộ. Khi hát về Người, tôi có cơ hội biểu diễn ở nhiều nơi cả trong lẫn ngoài nước. Năm 2022, tôi đã giành cúp vàng tại Liên hoan nghệ thuật quốc tế Mùa xuân Bình Nhưỡng (Triều Tiên) với ca khúc “Người là niềm tin tất thắng” của nhạc sĩ Chu Minh. Khi chúng tôi hoàn tất phần biểu diễn, cả khán phòng đã vỗ tay liên tục. Có không ít lần khi biểu diễn ở nước ngoài, được hát về Người, đối với tôi luôn là một niềm kiêu hãnh, cảm xúc thiêng liêng, tựa như hát về một người thân quý.
Các nhạc sĩ sáng tác về Bác Hồ với nhiều sắc thái khác nhau. Chẳng hạn, nhạc sĩ Thuận Yến đã sáng tác “Bác Hồ một tình yêu bao la” với giai điệu nhẹ nhàng, mênh mông; trong khi đó “Người là niềm tin tất thắng” của nhạc sĩ Chu Minh lại mang tính cổ điển, sâu lắng nhưng đầy nhiệt huyết; còn “Lời Bác dặn trước lúc ra đi” (nhạc sĩ Trần Hoàn) thì mang âm hưởng dân ca. Khi chọn bài hát về Bác, tôi luôn ưu tiên những ca khúc phù hợp với phong cách của mình, với âm điệu sâu lắng và mang chất thính phòng.
- Không chỉ tham gia vào nhiều chương trình biểu diễn trong và ngoài nước, từ các hải đảo xa xôi đến vùng biên giới, cũng như các chương trình nghệ thuật ở nước ngoài, anh còn trực tiếp giảng dạy thanh nhạc tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam và Trường Đại học Văn hóa nghệ thuật quân đội… Chặng đường âm nhạc “thênh thang” ấy chắc chắn đã để lại trong lòng NSND Ngọc Khang nhiều cảm xúc phong phú?
- Con đường của tôi có nhiều thăng trầm, nhưng tôi đã đi đúng hướng và theo đuổi tận cùng niềm đam mê âm nhạc, được khán giả yêu mến và Nhà nước công nhận. Hạnh phúc lớn nhất của một nghệ sĩ là hình ảnh và giọng hát của mình còn sống mãi trong lòng khán giả, mang tiếng hát và kiến thức của mình phục vụ nhân dân một cách trọn vẹn.
- Chân thành cảm ơn NSND Ngọc Khang!